« In het halfjaarlijkse tijdschrift van de Franse vereniging voor Ethnozootechniek staat een opmerkelijk artikel van de hand van Jean Domec. De titel ? « Men moet de geiten de vrijheid hergeven ».
Domec begint met de geschiedenis van de geit. Het eerste Franse Genootschap voor Agricultuur had in de statuten van 1761 als doel het verbeteren van de gewassen en dierlijke machines, met uitsluiting van de geit. Zo bleef het lang. Op landbouwtentoonstellingen kon men alle vee zien. Zelfs konijnen. Maar tot het begin van deze eeuw was de geit taboe. Dat dier stond te boek als de koe van de armen, de vernieler van het bos en een dwarsbomer van menselijke vooruitgang.
De gemeenten beschikten over gronden waar arme mensen gratis hun geit kon laten grazen. Gretig aten de dieren natuurlijk ook van de struiken en bomen op deze meentgronden. Vaak werden de terreinen opgekocht door welgestelden. Die vroegen dan geld voor het weiderecht of weerden zelfs de geiten van hun nieuwe territorium. Anderzijds werd na de Franse Revolutie de arme bevolking zelfbewuster en dus de geitenstapel groter. In de ogen van de grootgrondbezitters was de geit het instrument waarmee het volk wilde gaan overheersen. Toch kwamen kuddes van meer dan twintig dieren zelden voor.
De « vooruitgang » in de twintigste eeuw begint al in 1906 toen Crêpin pleitte voor het houden van grotere kudden, die hoogstens twee uur per dag naar buiten gaan. De echte intensieve geitenhouderij start een halve eeuw later. In 1979 waren er in Poitou-Charentes 13 900 boerderijen waar geiten gehouden werden. De gemiddelde kudde omvatte achttien dieren. In 1992 waren er slechts 3 600 boerderijen met gemiddeld zeventig geiten en voor 1998 is de prognose 1900 bedrijven met gemiddeld 140 geiten. In 1995 heeft de melkcontrole voor Alpine- en Saanengeiten berekend dat 240 672 geiten (er zijn er 755 000 in heel Frankrijk) gemidded 724 kg melk per jaar leverden bij een lactatieduur van gemiddeld 267 dagen.
Een geit haalt gemiddeld nog niet eens drie lactaties in haar leven, doch slechts 2,8 ! Ze wordt op een leeftijd van 4 jaar geslacht. Dan is ze op in de intensieve geitenhouderij, terwijl een geit vroeger tot op de leeftijd van vijftien jaar tot zeshonderd liter melk per jaar gaf. De moderne ontwikkelingen hebben geleid tot het verdwijnen van een aantal rassen en enkele andere rassen zijn zeer bedreigd.
Jean Domec pleit voor het houden van geiten die weer zelf hun kostje vergaren. Das is beter voor de werkgelegenheid, het is beter voor de gezondheid van de dieren, het is beter voor het milieu, het is beter voor de gezondheid van de consument, het is beter om het cultureel erfgoed te bewaren. Daarom wil Domec de 21ste eeuw ingaan met het loslaten van de intensieve veehouderij en een terugkeer van een menswaardige en dierwaardige traditionele veeteelt, waarin het dier niet als ding wordt beschouwd, maar als een levend wezen, dat recht heeft op een goede behandeling.
Ethozootechnie n° 61, herfst 1998.
16 bis boulevard Cote Blatin
63 000 Clermont-Ferrand
Frankrijk
Dr C. Naaktgeboren, Geitenhouderij, 1998